چقدر میتوانیم از حقوق زنان کوتاه بیاییم؟
٤ نوامبر ٢٠١٤

پس از سفر اخیر شبکه زنان به افغانستان بود که آشکار شد تا چه پایه اهمیت دارد که سازمان‌های کمک رسانی کار بر روی حقوق زنان در افغانستان را جدی بگیرند. چیزی که بر روی کاغذ خیلی خوب به نطر می‌آید می‌تواند در واقع نشانه ای از ترس از قدرت زنان و عدم تمایلی ‌است که در سازمان‌های دست اندر کار حقوق زنان وجود دارد.

مانند سفر های سال های پیش در سفر پیشین هم ما یک اتاق میهمان از کمیته افغانستان- سوئد اجاره کردیم. ما از رفتار آن‌ها پس از این که پی بردند که ما می‌خواهیم با فعالین جنبش زنان دیدار کنیم شگفت زده شدیم. وقتی از آن‌ها در این باره پرسیدیم پاسخ دادند که می‌خواهند امنیت خود را تضمین کنند و نمی‌خواهند با طالبان درگیر شوند. احتمالاً همین موضع گیری را آن مرد کارمند سوئدی که با ما از فرودگاه (کابل) همسفر شد هم دارد که اصرار داشت من به عنوان یک زن می بایست در صندلی پشتی اتومبیل بنشینم و توجیهش این بود که : « اگر زنی در افغانستان در صندلی جلو بنشیند معنیش این است که برای مردی که در صندلی عقب نشسته احترامی قائل نیست.» این گفته او از سوی افغانی‌هایی که ما پس از آن با آن‌ها دیدار داشتیم مورد انتقاد قرار گرفت.

ما با خود می‌اندیشیم که این موضع گیری کمیته افغانستان-سوئد چگونه می‌تواند با هدف هایی که در بیانیه این نهاد به عنوان «هدف‌های راهبردی برای سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ در زمینه حقوق بشر و برابری زن و مرد» آمده است همخوانی داشته باشد. « هنگامی که در جامعه های سنتی کار می‌کنیم باید نشان بدهیم که چگونه اعاده و بهتر شدن حقوق و جایگاه زنان برای همه افراد جامعه مفید است.»

چند ماه پس از بازگشت ما به سوئد از سوی سازمان Sida برای شرکت در نشست فعالین برای «پیشنهاد نهایی به سوئد درباره همکاری برای توسعه در افغانستان» دعوت شدیم. در گفتگوهای جمعی در آن جا ما از فرصت استفاده کردیم تا تجربه‌های خود را از سفر به افغانستان، هم پیرامون شناخت خود از وضعیت حاکم بر زنان در افغانستان و هم پیرامون رفتارکمیته افغانستان- سوئد با خودمان را مطرح کنیم. آن چه در Sida هم دستگیرمان شد این بود که در این‌جا هم موضعی حاکی از‌ سازش بر روی حقوق زنان وجود دارد که تلاش دارد در برابر بادهایی که از سمت مقابل می‌وزد یک موضع بی‌طرفانه غیر منطقی را حفظ کند.

«زمانی که کمبود آب آشامیدنی سالم در افغانستان وجود دارد چگونه ما می‌توانیم حقوق زنان را پیش بکشیم؟» یکی از مواردی بود که در آن‌جا مطرح شد.

کمیته افغانستان-سوئد در همان سند پیش گفته می‌نویسد که« زنان در کشورهای فقیر به طور ویژه‌ای در معرض آسیب قرار دارند و دسترسی کمتری به درمان و آموزش دارند که این خود یکی از پیامدهای سنت‌های نیرومند پدرسالاری است.»

چنین تجربه‌ای در دنیای کمک رسانی وجود دارد. اما بین آن‌چه گفته می شود با آن‌چه به طور واقعی در عمل انجام می‌شود تفاوت زیادی وجود دارد. نخستین کمبودی که در وهله نخست احساس می شود، بنا بر برداشت ما نبود یک روش یکسان در این باره است که حقوق زنان باید در اولویت قرار گیرد و تنها واژه های زیبا و توخالی در پوشه‌ها و اسناد نباشد. جنبش زنان نیاز به پشتیبانی جامعه جهانی دارد و سازمان‌های کمک رسانی سوئدی در آن جا نقش مهمی دارند.

شبکه زنان بر این باور است که همه ما که برای حقوق زنان کار می‌کنیم می بایست سازمان های کمک‌رسانی را زیر فشار قرار دهیم.

لیلا قرایی، دبیر شبکه زنان