شیوۀ مقابلۀ سهل‌انگارانۀ سوئد با ویروس کرونا،
میتواند هم‌اکنون در حال بروز نتایج معکوسش باشد
ترجمۀ مقاله تایم
نوشته ملیسا گودین Mélissa Godin
۹ آوریل ۲۰۲۰
این عکس در بالای مقاله اصلی، به ویدئویی از رهنمودهای مسئولین سازمان بهداشت لینک شده است که میگویند: الان وقت سهل‌انگاری و شُل گرفتن نیست.
وقتی 'کلو فو' Chloe Fu، بیست و چهار ساله در عصر دوشنبه برای دویدن بیرون رفت، خیابانهای استکهلم پُر از مردمی بود که در پاسیوهای رستورانها نشسته و مشروب میخوردند و از اولین روز گرم و آفتابی بعد از یک زمستان طولانی لذت میبردند.
«وقتی اینجاها قدم میزنید، متوجه فقدان کامل و تام و تمام پنیک [Panic وحشت و اضطراب] میشوید» این را 'فو' میگوید که پارسال از آمریکا به سوئد نقل مکان کرده. «خیابانها درست همانقدر شلوغ هستند که در بهار پارسال بودند.»
در حالی که در سرتاسر اروپا بسیاری از اماکن عمومی بکلی خالی شده‌اند - و شهروندان فقط خانه را برای تهیه غذا و دوای ضروری ترک میکنند - زندگی در سوئد کمابیش طبق معمول همیشگی جریان دارد. بچه‌ها پیاده به مدرسه میروند، در حالی که بزرگترها برای ناهار در بارهای محلی‌شان جمع میشوند. فقط به آنها که آسیب‌پذیرتر اند توصیه شده که خودشان را ایزوله کنند و بعضی‌شان از خانه کار میکنند. با اینحال در سوئد، جایی که در آن ۹۱۴۱ مورد ابتلا وجود دارد و ۷۹۳ نفر کشته شده‌اند[۱]، متخصصین نگران اند که اقدامات ضعیفتر ممکن است به شیوع ناگهانی جدى‌تر در این کشور منجر شود که فقط ۱۰ میلیون جمعیت دارد.
سوئد نرخ مرگ و میر نسبتاً بالایی دارد: طبق ارقام ۸ آوریل، ۷٫۶۸٪ سوئدیهایی که تست ویروسِ کروناشان مثبت بوده، مرده‌اند. کشورهای همسایه، مثل نروژ و دانمارک، نرخ مرگ و میرشان به ترتیب ۱٫۴۶٪ و ۳٫۸۵٪ است. (در آمریکا نرخ مرگ و میر در بین مبتلایان ۳٫۲۱٪ است.)[*] در حالی که نرخ بالای مرگ و میر مبتلایان سوئد میتواند منتج از نرخ پایین تست‌گرفتن‌هایشان نسبت به کشورهای همسایه باشد، متخصصین میگویند شیوۀ laissez-faire [دخالت نکردن دولت و سپردن امور به مشیّت خدایان بازار آزاد] سوئد را هم میتوان مقصر دانست.
دولت سوئد به دفاع از اقدامات و تدابیر شُل و وِل ادامه میدهد. ادارۀ بهداشت عمومی سوئد به شهروندان هشدار میدهد که وقتی سرفه و عطسه میکنند دهانشان را بپوشانند و مرتباً دستهایشان را بشویند ولی خواستار تعطیلی و بسته شدن نیست. در ۱۱ مارس، دولت حداکثر اندازۀ تجمعات مُجاز را به ۵۰۰ نفر کاهش داد، و تازه در ۲۹ مارس [یعنی وقتی این بیماری بیش از ۱۵۵ نفر را در سوئد کشته است.-م] تجمع بیشتر از ۵۰ نفر را ممنوع کرد. کشورهای دیگر، مثل آلمان و استرالیا، تجمع در گروههای بیش از ۲ نفر را ممنوع کردهاند. روز دوشنبه [۶ آوریل] سوئد اعلام کرد که پروازهای داخلی، علیرغم خطراتی که مسافرتهای داخل کشور برای اشاعه این بیماری ایجاد میکنند، میتوانند به کارشان ادامه بدهند.
آندرس تگنل Anders Tegnell، سر اپیدمیولوگ دولت که نظارت بر مقابلۀ دولت با کووید-۱۹ را به عهده دارد گفته است که دولت باید اجازه بدهد که ویروس آرام آرام از طریق جمعیّت پخش شود - راهکاری که ابتدائاً از جانب انگلستان و هلند اتخاذ شد. ابتدائاً، یعنی قبل از آنکه هر دو آنها بسرعت تغییر استراتژی بدهند، درست وقتی که شواهد و مدارک از هر سو اثبات میکرد که هنوز این روش هم سیستم‌های درمانی را زیر فشار بار از پا درمیآورد. تگنل در ۵ آوریل به تلویزیون سوئد گفت که میشود با «'ایمنی گله‌ای'[۲] و یا ترکیبی از ایمنی و واکسیناسیون» کووید-۱۹ را متوقف کرد. (با واکسن برای کووید-۱۹ محتملاً دستکم ۱۴ ماه فاصله هست.)
اما متخصصین در همه جای سوئد میگویند استراتژی فعلی خطرناک است.
Nele Brusselaers پروفسور اپیدمیولوژی بالینی میگوید: «ایمنی گله‌ای با عقل جور در نمیآید برای اینکه ما نمیدانیم که آیا میشود ایمنی پیدا کرد یا نه». او اضافه میکند که «این ویروسی است که میتواند هر کسی را بکشد.»
در آخر ماه مارس، ۲۳۰۰ دکتر، دانشمند و آکادمیسن زیرِ نامۀ سرگشاده‌ای خطاب به دولت را امضاء کردند و خواستار اقدامات سختگیرانه‌تری شدند.
سسیلیا سودربری Cecilia Söderberg-Nauclér، متخصص در زمینۀ بیماری‌زایی‌های میکربی microbial pathogenesis که یکی از امضا کنندگان آن نامه است، میگوید: «فکر میکنیم هیچ دلیل علمی برای استراتژی آنها وجود ندارد». او میگوید دولت از اینکه داده‌ها و اطلاعاتش را در اختیار دانشمندان بگذارد اکراه داشته است، که او را به این باور میرساند که استراتژی دولت «مبتنی بر سند و مدرک نیست».
کارینا کینگ Carina King، اپیدمیولوگ بیماریهای عفونی، تأیید میکند که فقدان شفافیّت دولت «کار ارائۀ نظرات علمی در مورد نحوۀ مقابله‌شان را واقعاً دشوار میکند زیرا آنها علم‌شان را بیرون نداده‌اند». او اضافه کرد که دولت هیچ اقدام مشخصی برای تست، ردیابیِ مراودات و قرنطینه - آنطور که کرۀ جنوبی کرده - و پروتکل استاندارد متوقف کردن سرایت بیشتر در محل آلودگی در ابتدای یک شیوع ناگهانی است، انجام نداده است.
با اینحال، او میگوید سوئد میتواند یکی از موارد نادری باشد که در آن شاید منع عبور و مرور و محبوس کردن مردم، ضروری نباشد. او میگوید «سوئد لنگه ندارد. در سوئد تعداد خانه‌هایی که چند نسل از اعضای خانواده با هم در آن ساکن باشند زیاد نیست. این کشوری است که میشود در آن مخلوطی از راههای مقابله را داشت.»
گرچه فاصله نگهداشتن بین افراد در فرهنگ سوئدی محترم و مقبول است و ۴۰٪ خانوارهای سوئدی خانوارهای تک‌نفره و بدون فرزند هستند، متخصصین دیگر میگویند که کووید-۱۹ هنوز میتواند بسرعت منتشر شود و وسیعاً در این شرایط شیوع پیدا کند. سوئد از لحاظ تعداد تخت‌های بیمارستانی 'مراقبت‌های ویژه و اضطراری' critical care، در اروپا مقام یکی مانده به آخر را دارد - بعد از پرتغال - ۵ تخت برای هر ۱۰۰٫۰۰۰ نفر. این سیستم درمانی بعید است بتواند از پس یک شیوع ناگهانی کووید-۱۹ برآید.
در حال حاضر، متخصصین میگویند که دولت سوئد از دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت تبعیّت نمیکند، که به کشورهای ویروس‌زده توصیه میکند که مراودات را در هر جا که ممکن است ردیابی کنند و تدابیر اکید ایزوله نگهداشتن خود را به اجرا درآورند. خانم Brusselaers میگوید: «من، هم متحّیر و هم مأیوس شده‌ام از اینکه آنها هنوز دست به هیچ اقدامی برای اجرا، یا شنیدنِ توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت نزده‌اند. آنها همۀ مُدلهای پیش‌بینی را، که توسط متخصصین این عرصه ارائه شده، ندیده گرفته‌اند و حتی در دفاع از خودشان هیچ حرفی نمیزنند.»
یک پزشک ارشد در یکی از بیمارستانهای بزرگ سوئد میگوید شیوۀ فعلی «احتمالاً به یک قتل‌عام تاریخی ختم خواهد شد». او میگوید از کارکنان درمانی در بیمارستان او، که نتیجۀ تست ویروسشان مثبت بوده ولی عارضه‌های بیماری را بروز نداده‌اند، خواسته شده است که به کارشان ادامه بدهند. او خواسته است نامش فاش نشود، برای اینکه «با حرف زدن از اپیدمی یا مخالفت کردن با روایت رسمی، مورد غضب قرار میگیرید» اما او احساس میکند که ساکت نماندن و حرف زدن «از نظر اخلاقی و طبّی لازم است».
مجلس قانونگذاری سوئد قرار است این هفته [هفتۀ نگارش مقاله-م] بر سر این بحث کند که آیا اقدامات سختگیرانه‌تری که بیزنس و سفر را محدودتر کند باید به اجرا درآید یا نه. خانم سودربری میگوید همین الآن هم خیلی دیر شده برای اینکه جلوی هرج و مرج در استکهلم گرفته شود اما آن تدابیر پیشگیرانۀ منع رفت و آمد و محبوس شدن هنوز میتواند در همۀ جاهای دیگر کشور به اجرا گذاشته شود.
سودربَری میگوید «اگر آنها درست بگویند و ما در اشتباه باشیم، آنوقت یک بطری شامپاین باز میکنم». او تذکر میدهد که بر مبنای مدلهایی که خودش دیده است سیستم درمانی سوئد، حتماً، اگر بیدرنگ اقدامات سختگیرانه‌تری به اجرا در نیاید، از هم خواهد پاشید (کولَپس میکند). «اما من کوتاه نمیآیم تا بالأخره دولت مدارکی که مؤید استراتژی‌شان است را نشانمان بدهد.»
در حالی که متخصصین مشغول بحث دربارۀ نحوۀ مقابلۀ دولت هستند، به نظر میرسد بسیاری از سوئدی‌ها نسبت به آن نظر مساعد دارند. نظرسنجی نشان میدهد که شهروندان به مقامات سیستم درمانی اعتماد دارند؛ ۴۸٪ از مردم به این نهاد اعتماد زیاد یا اعتماد خیلی زیاد دارند. 'فو' میگوید: «خیلی نادر است که جامعۀ سوئد با صدای بلند در موضع عدم تأیید دولت قرار بگیرد. حتی حالا که مردم نگران از دست دادن عزیزانشان هستند، باز هم اعتماد دارند که دولت کاری که درست است را انجام میدهد.»
و سوئدی‌ها اعتماد بالاتر از میانگینی به سیاستمدارانشان دارند که بنوبۀ خود به شهروندان اعتماد میکنند و توصیه‌هایشان را پی میگیرند. Johan Erik Lallerstedt فیلمساز ۲۳ ساله‌ای که در استکهلم زندگی میکند میگوید: «در سوئد، شیوۀ برخورد همیشه این بوده است که پیشنهاد بدهند و بگذارند عموم تصمیم بگیرد. هر رهنمودی که دولت ممکن باشد بدهد فقط همین است و بس: یک پیشنهاد. هیچ چیز زورکی نیست.[۳]
اما سودربری معتقد است که این شیوع ناگهانی میتواند نقطۀ پایان باشد برای یک دورۀ تاریخی طولانی از اعتماد عمومی به دولت. میگوید «اگر زندگی مردم را در یک جامعۀ دمکراتیک به خطر بیندازید و بعد هم کمکی به آنها نکنید، چطور جامعه به سیاستمداران اعتماد خواهد کرد؟ من نمیخواهم در جامعه‌ای زندگی کنم که با مردم چنین معامله‌ای میکند.»
* * *
توضیحات
[*] پرانتزهای هلالی () در متن اصلی آمده‌اند، پرانتزهای مربعی، کروشه‌ها [] را مترجم فارسی اضافه کرده است.
- لینک به اصل مقاله: Sweden's Relaxed Approach to the Coronavirus Could Already Be Backfiring
[۱] این ارقام مربوط به تاریخ نگارش مقاله، ۹ آوریل است. در طی نهم تا امروز یعنی ۱۳ آوریل تعداد مبتلایان سوئد به ۱۰۹۵۰ و کشته شدگان به ۹۲۰ نفر افزایش یافته است.
[۲] 'ایمنی گله‌ای' Herd immunity -
نگاه کنید به ویکی‌پدیای فارسی: ایمنی جمعی - اثر گله
همچنین نگاه کنید به مقالاتی که آدرسهایشان به متن نوشته لینک شده‌اند:
- راه «ایمنی گله‌ای» مبارزه با ویروس کرونا هم غیر اخلاقی است و هم بالقوه خطرناک
- گاردین: به نخست وزیر سوئد هشدار داده شده که استراتژی کووید-۱۹ او شبیه 'رولت روسی' است - [Russian roulette رولت روسی]
- مدارک علیه موضع دولت انگلستان دربارۀ 'ایمنی گله‌ای' کووید-۱۹
- گاردین: ده هزار کشته‌شده با ویروس کرونا در انگلستان: فراموش نکنید که قابل اجتناب بود
[۳] این نظر فیلمساز جوان ۲۳ ساله در همۀ موارد صحیح نیست. خواستهای دولت بسته به مورد، برای عده‌ای «زورکی» است و برای عده‌ای «پیشنهاد است و بس».
وقتی میخواهند کلینک‌ها را تعطیل کنند، مدارس را تعطیل کنند، کتابخانه‌های عمومی را ببندند، از بیمارستانها و مراکز درمانی صرفه‌جویی‌های چند میلیاری بخواهند، خواستشان پیشنهاد نیست، زورکی است، و اعتراضات مردم هم هرگز راه به جایی نمیبرد. وقتی میخواهند شرکتها و ثروتمندان مالیاتشان را بدهند و سودهایشان را در بهشت‌های مالیاتی پنهان نکنند، وقتی میخواهند صاحبخانه‌ها بساط مستأجرین بچه‌دار را بخاطر چندرغاز اجارۀ عقب‌افتاده بیرون نریزند، وقتی میخواهند کنتراتچی‌های دولت در صنایع مدرسه‌داری و سالمند‌داری و غیره، تقلب نکنند، دولت را ندوشند و مزد کارگرانی را که با ویزای موقت کار وارد کشور کردهاند طبق قرارداد پرداخت کنند و امثالهم، خواستشان ابداً زورکی نیست، «پیشنهاد است و بس».
|